Ponieważ niewiele osób dysponuje dodatkowym czasem w ciągu dnia, który może poświęcić na pracę nad głosem i dbanie o niego, będziemy wplatać nasze kroki w codzienne życie. Od pierwszych dni po przebudzeniu do ostatnich minut przed zaśnięciem. Sytuacje, warunki, w jakich pracujesz głosem, miejsca, w których mówisz czy śpiewasz, przebywasz, pracujesz,występujesz, a nawet jesz – to jest przestrzeń, w której zachodzi zmiana. Jeśli głos jest Twoim narzędziem pracy i chcesz, aby
pozostał nim przez wiele lat, musisz zmienić swoją codzienność. Zmienić na tyle, by wspierała wysiłek ciała i umysłu, związany z emitowaniem dźwięków, codzienną kilkugodzinną pracą strun głosowych i licznych mięśni w Twoim ciele. Pracując głosem
jesteś sportowcem i artystą w jednym. W Twoich dźwiękach spotykają się dwa różne światy, które domagają się Twojej uwagi.
CO ZMIENIAMY?
Zmieniamy nawyki, które bezpośrednio wiążą się z mową i śpiewem, które powodują, że czynności te są źródłem bólu, zmęczenia, dyskomfortu i frustracji (np. sposób oddychania, zacisk krtani, niewyraźna wymowa). A także te nawyki, które pośrednio wpływają na emisję głosu, a które wiążą się z naszym nastawieniem, schematami myślowymi, przekonaniami, akceptacją siebie, samooceną. Ich odbiciem jest stan naszego ciała, postawa i głos.
DLACZEGO ZMIANA JEST POTRZEBNA?
Ponieważ poszczególne etapy naszego życia kształtują nasz sposób mówienia i śpiewania. Uczą nas, jakie dźwięki i w jakich sytuacjach są dozwolone, a których nie wolno nam wydobyć (np. grzeczne dziewczynki nie krzyczą, nawet jak czują złość, mężczyźni nie płaczą, nawet jeśli czują smutek). Otoczenie, w którym przebywamy, kształcimy się, dorastamy bombarduje nas wzorami wokalnych zachowań. Dostarcza bodźców, które wzmacniają nasze umiejętności (np. zachęca do śpiewu, głośnego czytania, występowania, recytowania, pozwala wypowiadać swoje zdania, wyrażać emocje) lub sprawia, że wycofujemy się z tych aktywności (np. wskutek krytyki, surowej oceny, negatywnych opinii naszych wystąpień, zakazu wyrażania uczuć). Jednocześnie szukając swojego miejsca w świecie, eksperymentujemy, naśladujemy naszych idoli, upodabniamy
się do innych. Często działamy wbrew naturze naszego głosu (np. mówimy znacznie niższym głosem, bo taka jest moda, mimo że nasz głos fizjologicznie jest głosem
wyżej brzmiącym). Choć nie zdajemy sobie z tego sprawy, to po latach takie poczynania mszczą się na naszej krtani. Każde działanie, które jest skierowane przeciwko
niej, które bazuje na fałszu – prowadzi do napięć w ciele, zacisków krtani, zmian wysokości, które nadwyrężają głos, osłabiają go i powodują problemy z głosem.
Poza tym świat, w którym żyjemy, najbliżsi, ważni dla nas opiekunowie, nauczyciele, przyjaciele kształtują nasze nawyki używania ciała oraz te, które dotyczą stylu życia.
Stosunek do dbania o własne zdrowie (odżywianie, sen, odpoczynek, używki), ciało, rozwój, intelekt, sposób spędzania wolnego czasu, sposoby radzenia sobie ze stresem – to reakcje nawykowe, wyuczone, które przejmujemy głównie przez naśladownictwo najbliższego otoczenia, najważniejszych dla nas osób. Sam musisz ocenić, które przyzwyczajenia niszczą Twój głos i je zmienić. Warto wypracować te, które będą dla niego korzystne i dzięki którym Twój głos będzie zawsze w dobrej formie.
DLACZEGO DOBRE DLA GŁOSU NAWYKI SĄ KONIECZNE?
Ponieważ nawet najlepiej opanowana technika mówienia i śpiewania to nie wszystko.
Jest ona podstawą, jeśli pracujesz głosem, ale potrzebujesz także szczerości, wolności
i dobrego kontaktu z własnym ciałem. Odpowiadania na jego potrzeby, troski o jego
samopoczucie. Nie pracujesz tylko krtanią – angażujesz ciało i umysł, a także duszę i serce.
O nich również musisz pamiętać. Przypomnij sobie te dni, gdy Twój nastrój jest gorszy –
jak wtedy brzmisz? Albo gdy ciało niedomaga, zbyt mało śpisz – jak reaguje Twój głos?
DLACZEGO MOŻESZ ZMIENIĆ NAWYKI?
Są one zachowaniem wyuczonym. Możesz zatem wypracować nowe, osłabić stary
schemat postępowania. Ważne jest Twoje przekonanie, że zmiana nawyków jest
potrzebna. Bez tego i dobrego przygotowania – nic się nie uda. Jeśli zamierzasz zmienić
jakiś nawyk, pomyśl o korzyściach, jakie to przyniesie np.:
- unikanie nabiału przed wystąpieniem pozwoli mi uniknąć odchrząkiwania,
mniej zmęczę swój głos, będę lepiej brzmieć, poczuję się pewniej itp. - popijanie wody w ciągu całego dnia da mi większy komfort wydobywania
dźwięków, uniknę forsowania głosu, jego zmęczenia i zadbam o struny głosowe
gdy będę wyspany, moje ciało i umysł będą w lepszej kondycji, mój głos będzie
wypełniony energią i zabrzmi cieplej, przyjaźniej; uniknę „plątania się języka”,
nerwowego zastanawiania się, co chcę powiedzieć - regularne dbanie o kondycję fizyczną poprawi moje warunki oddechowe, będę
czuć więcej swobody w ciele, poprawi się moja tolerancja na wysiłek fizyczny
podczas koncertów - jeśli nauczę się odprężać, łatwiej poradzę sobie ze stresem i tremą, opanuję
problemy z oddechem i będę wypowiadać się swobodniej podczas prezentacji,
poczuję się pewniej na scenie - rezygnacja z gazowanych napojów pomoże mi pozbyć się refluksu, nadmiaru wydzieliny, podrażnienia gardła i krtani, konieczności częstego odchrząkiwania
- codzienne ćwiczenia głosu zadbają o to, by mięśnie krtani były w dobrej formie przez wszystkie lata mojej pracy, głos nie męczył się podczas wykładu czy występu
- rzucenie palenia zapobiegnie wystąpieniu poważnych chorób układu oddechowego, zlikwiduje uczucie suchości i szorstkości w głosie, wyeliminuje chrypę i kaszel, które przeszkadzają mi podczas mówienia/ śpiewania.